Kuvve-i meysere = bilfiil, istenilen işi yapmasına ciddî karar verme hissi [27/s.146]
Bununla şahıs, işi kasdeder = niyet eder = programlar = yapmaya yahud yapmamaya karar verir. Bundan sorumlu olur. Kuldan bu kuvvet, işlemek istediği işle beraberdir. İşi yapan, kendisi değil Allah Teâlâ'dır
Allah Teâlâ kula iki türlü güç bağışlamakla isteğine ulaşmasına imkan vermiştir: Birinci kuvvet, bilkuvve yapabilmektir; buna kudret-i mümküne = yapabilme gücü denilir. İkincisi, bilfiil, istenilen işi yapmasının gücüdür, karar vermesidir. Mesela Allah Teâlâ'nın sağlam gözü vermesi kuvve-i mümkünedir, ayrıdır; bir de vermiş olduğu gözün bilfiil bakması yahud kapatılması kuvve-i meyseredir, o da apayrıdır. İşte cüz'î irade denilen şey de budur.
Hem mesela bir insanın kolunun biri felç, diğeri sapasağlam olursa, felç olan kolunda kuvve-i mümküne bulunsa bile hareketinden sorumlu olmaz. Amma sağlam kolunda kuvve-i meysere olduğu için, hareketinden, mesela tokat vurmakla sorumlu olur. İkisini idare eden aynı ruhtur, aynı sinirdir. Ruhu da, onları da yaratan, sadece Allah Teâlâ'dır