بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Dini ve İLmi ARAştırmalar Merkezi

Etken Edilgen

Active passive | etken edilgen cümleler
İngilizce'deki “Active-passive” cümlelere Türkçe’de “etken ve edilgen” cümleler denir.
Ali camı kırdı. (Etken cümle.) 
Cam Ali tarafından kırıldı. (Edilgen cümle.)
İngilizce'de “Active-Passive” konusunu öğrenmek için şu terimleri bilmek gerekir.
Subject (Özne): 
Cümlede işi yapan isimdir. Bazen isim yerine geçmiş olan zamir de olabilir. 
Örneğin, Ahmet yerine “he”, Ayşe yerine “she” gibi.
Direct object (Nesne): 
Bir cümlede kimi, neyi sorusuna cevap veren kelimedir. Genellikle isim olur. Bazen isim yerine geçen zamir veya isim gibi kullanılan “gerund” da olabilir. Writing (yazma), sleeping (uyuma), understanding (anlama) gibi.
Zamirlerin nominative hali: Zamirlerin özne gibi kullanılan halidir. Cümle içinde bir iş yapar haldedirler.
I                        Ben
You                   Sen
He                      O
She                    O
It                        O
We                    Biz
You                   Siz
They               Onlar
Zamirlerin objective hali: 
Me                  Beni
You                Seni
Him                Onu
Her                Onu
It                  Onu
Us                  Bizi
You               Sizi
Them            Onları
To be fiilinin zaman değişmeleri:
to be                                Infinitive (Mastar)
am / are / is                    Simple Present Tense (Geniş zaman)
am / are / is  being         Present Continuous Tense (Şimdiki zaman)
was / were                    Simple Past Tense (Geçmiş zaman)
was being                        Past Continous Tense (Geçmişte devamlılık)
were being
will / shall be                   Future Tense (Gelecek zaman)
Has / have been             The Present Perfect Tense (Sonsuz geçmişten şimdiye kadar olan zaman)
had been                         Past Perfect Tense (Geçmişte belirli bir zamandan önceki zaman)
“active” bir cümleyi yazıp cümledeki her kelimeyi teker teker tanıyınız.
I eat an apple everyday. 
Ben hergün bir elma yerim.
Özne: l
Fiil: write (geniş zaman)
Nesne: an apple
Sıra ile beş kuralı uygulamanız gereklidir.
1- Active cümledeki nesne pasive cümleye özne gibi yazılır. 
2- Active cümledeki fiilin zamanı ne ise “to be” fiilinin aynı zamanı yazılır. 
3- Active cümledeki fiilin zamanı ne olursa olsun passive’de fiilin 3. şekli yazılır. 
4- Active cümledeki özne “nominative”likten “objective”liğe çevrilir ve “by” edatı ile birlikte yazılır. 
I                         by me
You                   by you
He                     by him
She                   by her
It                      by it
We                   by us
You                  by you
They                by them
5- Cümlenin sonunda bulunan zaman zarfı aynen alınır.
Active-passive ile örnekler :
Örnek ilk önce geniş zaman olsun.
I eat an apple every day.
Ben hergün bir elma yerim.
1- Bu cümledeki nesne olan “an apple” kelimesi passive cümlenin başına yazılır.
A apple______________________
2-Active cümledeki zamana uygun “to be” fiil alınır. Burada fiilimiz geniş zaman olduğu için “am, are, is”den an apple’a uygun olanı is’dir.
An apple is______________________
3- Active cümlede fiil “eat”dır. Bunun 3. şekli alınır.
An apple is eaten______________________
4- Active cümledeki özne “l” olduğundan “by me” olarak alınır.
An apple is eaten by me ______________________
5- Cümlenin sonundaki zaman zarfı aynen alınır.
An apple is eaten by me everyday.
Benim tarafımdan hergün bir elma yenir.
They paint their houses every year. 
Onlar evlerini her yıl boyarlar.
1- “Active” cümledeki nesne “their houses”dır. Bu “passive” cümleye özne gibi yazılır.
Their houses ______________________
2-Active cümledeki zaman “The Simple Present Tense” olduğu için “to be” fiilinin “The Simple Present Tense”i olan “am, are, is”den “their houses”a uygun olan “are”dır.
Their houses are______________________
3- Active cümledeki fiilin 3. şeki alınır.
Their houses are painted ______________________
4- Active cümledeki öznenin “objective” şekli “by” edatı ile birlikte alınır.
Their houses are painted by them ______________________
5-Active cümlenin sonundaki zaman zarfı aynen alınır.
Their houses are painted by them every year. 
Onların evleri onlar tarafından her yıl boyanır.
“The Present Continuous Tense” cümlenin passive cümleye dönüşümü:
I am eating an apple.
Ben bir elma yiyorum.
1-An apple ______________________ 
2- An apple is being _______________
3- An apple is being eaten_________
4- An apple is being eatenby me ____
5- An apple is being eaten by me now. 
Şimdi benim tarafımdan bir bir elma yeniyor.
“The Future Tense” bir cümlenin passive cümleye dönüşümü:
I will eat an apple tomorrow.
Ben yarın bir elma yiyeceğim.
1- An apple ________________________
2- An apple will be ___________________
3- An apple will be eaten_____________
4- An apple will be eaten by me ________
5- An apple will be eaten by me tomorrow. 
Yarın benim tarafımdan bir elma yenecek.
“ The Simple Past Tense” bir cümlenin passive cümleye dönüşümü:
I ate an apple yesterday. 
Ben dün bir elma yedim.
1- An apple _______________________
2- An apple was ___________________
3- An apple was eaten_____________
4-An apple was eaten by me ________
5- An apple was eaten by me yesterday. 
Dün benim tarafımdan bir elma yendi.
“The Present Perfect Tense” bir cümlenin passive cümleye dönüşümü:.
I have eaten an apple. 
Ben bir elma yedim. (Elma yemiş bulunmuyorum.)
1-An apple ___________________
2-An apple has been ___________
3-An apple has been eaten _____
4- An apple has been eaten by me. 
Benim tarafımdan bir elma yendi. (Yenmiş bulunuyor.)
“ The Past Perfect Tense” bir cümlenin passive cümleye dönüşümü:
I had eaten the apple before I went to London.
Londra’ya gitmeden önce elmayı yemiştim.
1- The apple______________________________________
2- The apple had been ______________________________
3- The apple had been eaten________________________
4- The apple had been eaten by me ___________________
5- The apple had been eaten  by me before I went to London. 
Londra’ya gitmeden önce elma benim tarafımdan yenmişti.
He carries the heavy box. 
O, ağır kutuyu taşır.
The heavy box is carried by him.
Ağır kutu onun tarafından taşınır.
They will bring a glass of water.
Onlar bir bardak su getirecekler.
A glass of water will be brought by them.
Bir bardak su onlar tarafından getirilecek.
Bazı cümlelerde nesneden sonra bir sıfat veya onun yerine kullanılan bir “Present Participle” bulunur. Bu durumda sıfat veya “participle", "passive”e çevrilen cümlede aynen kalır.
Ali painted the door white.
Ali kapıyı beyaza boyadı.
The door was painted white by Ali.
Kapı Ali tarafından beyaza boyandı.
My father found the thief sleeping.
Babam hırsızı uyurken buldu.
The thief was found sleeping by my father. 
Hırsız babam tarafından uyurken bulundu.
They saw the train coming. 
Onlar trenin geldiğini gördüler.
The train was seen coming by them.
Trenin gelişi onlar tarafından görüldü.
“Active” cümlede özne bazen önemli olmadığı için kesin olarak belirtilmez. Bu durumda “passive” cümlede de belirtilmez.
Everybody can learn Engilish in our school.
Bizim okulumuzda herkes İngilizce öğrenebilir.
English can be learnt in our school.
Bizim okulumuzda İngilizce öğrenilebilir.
Somebody found the cat under the bed. 
Birisi kediyi yatağın altında buldu.
The kedi was found under the bed.
Kedi yatağın altında bulundu.
NOT: Bir cümleyi “passive”e çevirirken özne belirtilmeyebilir.
They appointed him governor.
Onu vali olarak tayin ettiler.
He was appointed governor.
O, vali olarak tayin edildi.
My mother wants me to go to bed early. 
Annem benim erken yatmamı ister.
I am wanted to go to bed early by my mother. 
Benim erken yatmam annem tarafından istenir.
My mother has cooked the potatoes.
Annem patatesleri pişirdi.
The celery have been cooked by my mother. 
Patatesler annem tarafından pişirildi.
They are building a new road. 
Onlar yeni bir yol yapıyorlar.
A new road is being built by them. 
Yeni bir yol onlar tarafından yapılıyor.
Eğer “active” cümle yardımcı fiillerle yapılmış ise, yardımcı fiillerle “to be” fiili birlikte kullanılır. 
Active                        Passive
can                            can be
may                           may be
must                         must be
The child must drink the milk.
Çocuk sütü içmeli.
The milk must be drunk by the child.
Süt, çocuk tarafından içilmeli.
The cat may eat the meat. 
Kedi, eti yiyebilir.
The meat may be eaten by the cat.
Et, kedi tarafından yenebilir. (olasılık)
Ali can open the door.
Ali kapıyı açabilir.
The door can be opened by Ali. 
Kapı, Ali tarafından açılabilir.
Active Passive'in özellikleri: 
“Tell, give, pay, send” fiilleri ile yapılan cümlelerde genellikle hem “direct object” hem de “indirect object” olduğundan, yani hem nesne hem de dolaylı tümleç bulunduğundan bunların “passive”i iki şekilde yapılır.  
Ali told me the story yesterday.
me: indirect object (dolaylı tümleç)
the story : direct object (nesne)
Ali told me the story yesterday. 
Ali bana hikayeyi dün anlattı.
A- I was told the story by Ali yesterday. 
Hikaye bana dün Ali tarafından anlatıldı.
B- The story was told me by Ali yesterday. 
Hikaye bana dün Ali tarafından anlatıldı.
My teacher gave me that book. 
Öğretmenim şu kitabı bana verdi.
A) That book was given me by my teacher. 
Şu kitap bana öğretmenim tarafından verildi.
B) I was given that book by my teacher. 
Şu kitap bana öğretmenim tarafından verildi.
“Passive” cümleleri “negative” yapmak istenirse “to be” fiilinden sonra “not” ilave edilir.
The thief was caught by the police. 
Hırsız, polis tarafından yakalandı. (olumlu cümle)
The thief was not cought by the police. 
Hırsız, polis tarafından yakalanmadı. (olumsuz cümle)
The book was not published. 
Kitap yayınlanmadı.
The garden was not watered. 
Bahçe sulanmadı.
Your parcel has not been sent. 
Paketiniz gönderilmedi.
The window hasn’t been broken by Kaan. 
Cam, Kaan tarafından kırılmadı.  
NOT: Eğer isim cümlelerinden sonra fiilin üçüncüsü “past participle” olarak kullanılıyorsa, bu “passive” gibi tercüme edilmemelidir.
“This book is written by my teacher.”
Bu cümle “passive” zannedilerek Türkçe’ye çevrilmemelidir. Bu bir sıfat cümlesi şeklinde düşünülmelidir, ve anlamı
“Bu kitap benim öğretmenim tarafından yazılmıştır.” Olur.
Passive cümleleri soru yapmak istenirse, yardımcı fiili başa alınır.
The thief was caught by the police. (Düz cümle) 
Hırsız, polis tarafından yakalandı
Was the thief caught by the police? (Soru cümlesi) 
Hırsız, polis tarafından yakalandı mı?
Is the mail delivered on Sunday? 
Pazar günü posta dağıtılır mı?
Has my parcel been sent? 
Benim paketim gönderildi mi?
Have the new books been brought here? 
Yeni kitaplar buraya getirildi mi?
Passive cümleleri olumsuz soru yapacak olunursa,
Wasn’t the thief caught by the police? 
Hırsız, polis tarafından yakalanmadı mı?
Wasn’t the window broken by Kaan? 
Cam , Kaan tarafından kırılmadı mı?